บทความที่ 1

มังกรเคราสำหรับผู้สนใจเลี้ยง

สาระน่ารู้ทั่วไป

     มังกรเคราเป็นสัตว์เลี้ยงในตระกูลกิ้งก่าซึ่งอยู่ในภูมิประเทศทะเลทรายและพื้นที่ป่าแห้งในประเทศออสเตรเลียที่ได้รับความนิยมมากจากการที่มีขนาดพอเหมาะ รูปทรงที่คล้ายกับไดโนเสาร์หรือมังกรและมีการจัดการที่ไม่ยุ่งยากนักนอกจากนี้ยังเป็นสัตว์ที่มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับมนุษย์โดยเฉพาะอย่างยิ่งสามารถเลี้ยงให้เชื่องได้อีกด้วย
     ชื่อมังกรเครานั้นได้มาจากลักษณะของผิวหนังใต้คางที่พองขยายขึ้นเมื่ออยู่ในภาวะตื่นเต้นซึ่งจะแสดงลักษณะหนามใต้คอที่ดูคล้ายกับเครามนุษย์ มังกรเคราที่โตเต็มที่จะมีขนาดอยู่ที่ประมาณ 45-60 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 300-500 กรัม ซึ่งมังกรเคราจะมีอายุขัยเฉลี่ยที่ประมาณ 5-6 ปี สำหรับมังกรเคราที่อาศัยอยู่ในธรรมชาติอาจมีอายุขัยสูงสุดได้มากกว่า 10 ปี
     อย่างไรก็ตามแม้มังกรเคราจะเป็นสัตว์เลี้ยงแปลกที่สามารถเลี้ยงได้ง่ายและมีความเป็นมิตร การศึกษาข้อมูลและทำความเข้าใจความต้องการพื้นฐานของมังกรเคราไม่ว่าจะเป็นด้านอาหาร ที่อยู่อาศัย หรือการแสดงออกทางพฤติกรรม รวมทั้งการทำความเข้าใจในตนเองว่าพร้อมที่จะเลี้ยงและดูแลสัตว์ชนิดนี้ได้อย่างมีสวัสดิภาพที่ดีหรือไม่นั้น ถือเป็นการเริ่มต้นที่ควรกระทำการที่จะนำสัตว์ชนิดนี้หรือสัตว์อื่นมาเลี้ยง

ภาพจาก : http://www.reptilesmagazine.com/Breeding-Lizards/Bearded-Dragon-Morphs/

วีดีโอจาก : https://www.youtube.com/watch?v=aIw0AK6XIa8

ข้อควรรู้ในการเลือกมังกรเครามาเลี้ยง

     1.ควรทำการศึกษาข้อมูลก่อนทำการเลี้ยงเนื่องจากเป็นสัตว์ที่ต้องการการดูแลเป็นพิเศษและสามารถทำอันตรายต่อผู้อื่นทั้งทางตรงและทางอ้อมได้
     2.ควรเลือกซื้อมังกรเคราที่มีขนาดมากกว่า 15 เซนติเมตรขึ้นไป เนื่องจากมังกรเคราที่ยังเด็กจะมีความเสี่ยงต่อการป่วยได้ง่ายและต้องการการดูแลเป็นพิเศษ
     3.เลือกซื้อมังกรเคราที่มีการตอบสนองที่ดีและยืนในท่าเชิดคอขึ้นและควรสังเกตความผิดปกติของร่างกายมังกรเคราว่าไม่มีลักษณะที่ผิดแปลกไป พบปรสิตภายนอก แผล หรือหนอง
     4.เมื่อนำมาเลี้ยงควรทำการปรึกษาสัตวแพทย์โดยทันทีเพื่อตรวจสุขภาพเบื้องต้นรวมถึงอุจจาระ ทั้งยังทำให้ทราบข้อมูลเบื้องต้นในการเลี้ยงเพิ่มเติม
     5.การเลือกเพศมังกรเคราสามารถแยกได้จากปุ่มนูนบริเวณโคน หาง โดยเพศผู้จะมีปุ่มนูนสองปุ่มขนานกันสองฝั่งโคนหางและมีร่องยุบตรงกลางระหว่างทั้งสองปุ่ม ส่วนเพศเมียจะไม่มีปุ่มดังกล่าวแต่จะมีปุ่มนูนเล็กๆขวางบริเวณช่องเปิดทวารร่วม

ภาพจาก : http://www.reptile-community.com/smf/index.php?topic=25322.0

การจัดบริเวณเลี้ยง

     ในการจัดบริเวณเลี้ยงมังกรเคราอาจแบ่งออกได้เป็น 2 รูปแบบหลักๆคือ การเลี้ยงภายในบ้าน (indoor) และการเลี้ยงนอกบ้าน (outdoor) ซึ่งโดยมากการเลี้ยงแบบภายในบ้านด้วยกรงกระจกหรือตะข่ายลวดจะเป็นที่นิยมมากกว่า

     จากภาพจะเป็นลักษณะการเลี้ยงในกรงกระจกซึ่งมังกรเคราจะมีความต้องการหลักๆได้แก่
     
     - หลอด UVB ซึ่งมีความจำเป็นในการสังเคราะห์วิตามิน D3 ในสัตว์เลื้อยคลาน
                        
     - บ่อน้ำ สถานที่กำบังและบริเวณปีนป่ายรวมทั้งวัสดุตกแต่งสำหรับแสดงออกทางพฤติกรรม พักผ่อนและซ่อนตัว
                    
     - วัสดุรองพื้นอาจใช้วัสดุทั่วไป ซังข้าวโพด ใบไม้แห้ง ดิน กระดาษ พรมสำหรับสัตว์เลื้อยคลาน ซึ่งจะมีข้อดีและข้อเสียต่างกันไป โดยมากแนะนำให้ใช้วัสดุประเภทกระดาษเช่นหนังสือพิมพ์ กระดาษ ทำครัว หรือพรมสำหรับสัตว์เลื้อยคลาน

ภาพจาก : http://www.drsfostersmith.com/pic/article.cfm?aid=429

อาหารสำหรับมังกรเครา

     มังกรเคราเป็นกิ้งก่าชนิดกินทั้งพืชและสัตว์ ซึ่งอาหารที่จะให้อาจมีเช่น แมลงจำพวกหนอนนก จิ้งหรีด ตั๊กแตน รวมทั้งแมลงบางชนิดในตระกูลแมลงสาบ สำหรับผักที่ให้ได้อาจมีพวกฟักทอง ถั่วเขียว ถั่วลันเตา ข้าวโพด บรอคโครี่ แครอท บีทรูท รวมทั้งผลไม้เช่น กีวี องุ่น สตรอวเบอรี่ ราสเบอรี กล้วย เมลอน แอปเปิ้ล พีช แพร์ เป็นต้น โดยควรมีการเสริมสารอาหารจำพวกวิตามินและแร่ธาตุสำหรับสัตว์เลื้อยคลานเพิ่มเติม สำหรับน้ำดื่มควรใช้น้ำกรองหรือน้ำกลั่น ไม่ควรใช้น้ำประปา

ตัวอย่างการให้อาหาร

     อายุ 1-2 เดือน ให้จิ้งหรีดขนาด 3/8 นิ้ว สองครั้งต่อวันโดยเสริมวิตามินและแร่ธาตุให้ในมื้อแรกของแต่ละวัน สำหรับวันอื่นๆอาจให้เป็นผักกาดเขียวปลีหั่นผสมผักอื่นๆ
     อายุ 2-4 เดือน ให้จิ้งหรีดขนาดครึ่งนิ้ว สองครั้งต่อวันโดยเสริมวิตามินและแร่ธาตุในมื้อแรกของวันอื่นๆที่ไม่ได้ให้แมลง ซึ่งจะให้เป็น ผักกาดเขียวปลี  ผักคะน้า ผักสลัด ผักกาดหอม ฟักหั่น
     อายุ 4 เดือนจนโตเต็มที่ ให้จิ้งหรีดขนาด 3/4 นิ้ว 1-2 ครั้งต่อวัน เสริมวิตามินและแร่ธาตุในวันอื่นๆ ที่ไม่ได้ให้แมลง สำหรับมื้ออื่นๆให้เป็น ผักกาดเขียวปลี ผักคะน้า ผักสลัด ผักกาดหอม ฟักหั่น
     หลังจากโตเต็มวัย ให้จิ้งหรีดระยะก่อนโตเต็มวัน หรือหนอนทุกๆ 1-2 วัน เสริมวิตามินและแร่ธาตุสัปดาห์ละสองครั้งในมื้ออื่นๆให้เป็น ผักกาดเขียวปลี ผักคะน้า ผักสลัด ผักกาดหอม ฟักหั่น
     *การให้อาหารควรมีการให้ทั้งแมลงและผักสลับกันไป

ข้อควรระวังและโรคจากสัตว์สู่คน

     ในการเลี้ยงมังกรเคราควรมีการเอาใจใส่ในการดูแลโดยเฉพาะในด้านความต้องการพื้นฐาน ทั้งการให้อาหาร การนำไปอาบแดดหรือใช้หลอดยูวีเสริมเพื่อให้มังกรเคราสามารถเติบโตได้โดยปลอดโรค โดยเฉพาะโรคที่เกี่ยวข้องกับกระดูก รวมทั้งการจัดการเกี่ยวกับสิ่งปูรองและความสะอาดของที่อยู่อาศัยซึ่งสุขอนามัยที่ไม่ดีอาจทำให้เกิดโรคติดเชื้อ หรือปรสิตกับมังกรเคราได้
     แม้มังกรเคราจะเป็นสัตว์ที่เป็นมิตรแต่หากตกใจหรือไม่คุ้นเคยอาจมีการข่วนหรือกัดซึ่งทำให้เกิดแผลเปิดที่ผิวหนังซึ่งทำให้เจ็บปวดรวมทั้งติดเชื้อได้ เช่น บาดทะยัก เป็นต้น
     มังกรเคราและกิ้งก่าชนิดอื่นๆเป็นพาหะสำคัญอย่างหนึ่งของเชื้อซัลโมเนลล่า ซึ่งทำให้เกิดอาการท้องเสียและเป็นไข้ได้ จึงควรทำการล้างมือหลังสัมผัสตัวมังกรเคราและมีการทำความสะอาดอุปกรณ์และสถานที่เลี้ยงเป็นประจำอย่างเหมาะสม และไม่ควรเลี้ยงไว้ใกล้ผู้ที่มีปัญหาทางระบบภูมิคุ้มกัน เช่น ผู้ป่วยโรคเอดส์ รวมถึงเด็กและสตรีมีครรภ์ ซึ่งจะมีโอกาสที่จะรับเชื้อดังกล่าวได้ง่าย

อ้างอิงและแหล่งข้อมูลเพิ่มเติม

Alyce Nelson, 2006. Husbandry Manual For Bearded Dragons. 2006. Source : http://nswfmpa.org/Husbandry%20Manuals/Published%20Manuals/Reptilia/Bearded%20Dragons%20(Nelson).pdf . Last seen 30 June 2015.

Foster and Smith. Bearded Dragon Species Profile: Habitat, Diet, and Care. Source : http://www.peteducation.com/article.cfm?c=17+1796&aid=2730. Last seen 30 June 2015.

Unknown author. Care For Bearded Dragons. Source : http://www.wikihow.com/Care-for-Bearded-Dragons . Last seen 30 June 2015.

Unknown author. Care of Bearded Dragons (Pogona vitticeps). Source : http://beardeddragoncaresheet.weebly.com . Last seen 30 June 2015.

Unknown author. The Bearded Dragon Everything You Need to Know About Bearded Dragons. Source : http://www.thebeardeddragon.org. Last seen 30 June 2015.

Unknown author. Pogona. Source : https://en.wikipedia.org/wiki/Pogona. Last seen 30 June 2015.

Unknown author. Bearded Dragon Guide. Source : http://www.beardeddragonguide.com. Last seen 30 June 2015.

Unknown author. Inland Bearded Dragon. Source : https://nationalzoo.si.edu/Animals/ReptilesAmphibians/Facts/FactSheets/Inlandbeardeddragon.cfm . Last seen 30 June 2015.